به گزارش «اطلاعات آنلاین»، محمدتقی فخلعی نویسنده کتاب «عاشورا؛ ریشهها و زمینهها، خوانشها» در این نشست اظهار کرد: کتاب شامل دو فصل اصلی است؛ فصل نخست به بررسی ریشهها و زمینههای عاشورا اختصاص دارد. در این فصل همه ریشههای سیاسی، اعتقادی، فرهنگی، اخلاقی و اجتماعی عاشورا به صورت جامع و شبکهمند بررسی شده است. فصل دوم کاملاً تخصصی و بر پایه فقه سیاسی است و ۲۰۰ صفحه آن نیز به مباحث فقهی عمیق درباره عاشورا اختصاص دارد.
وی ادامه داد: ۲۰ صفحه پایانی کتاب نیز به موضوع «تعمیمپذیری عاشورا» میپردازد و بررسی میکند که آیا عاشورا الگویی قابل تکرار است یا رخدادی یگانه. نتیجه نهایی این است که عاشورا از جهاتی درسآموز و الگوپذیر و از جهات دیگر منحصر بهفرد است. کتاب بر سه ویژگی شامل رویکرد عقلانی به واقعه عاشورا، رویکرد انتقادی نسبت به همه قرائتها و رویکرد اعتدالی در انتخاب خوانش برگزیده استوار است.
فخلعی بیان کرد: ریشهیابی تحولات پیش از عاشورا ردپای مهمی در نهجالبلاغه دارد و ارجاعات فراوان داده شده است. در فصل اول عبارات عربی عمدتاً در پاورقی قرار گرفته و اگر جایی متن عربی در متن آمده، به دلیل اهمیت آن بوده است.
این نویسنده درباره ریشههای عاشورا و آغاز آن در سقیفه، گفت: عاشورا در سقیفه (مکانی مسقف در مدینه) کلید خورد و انحراف از همانجا آغاز شد، هرچند در دوران عثمان تعمیق یافت و در دوره بنیامیه به اوج رسید. یکی از محورهای مهم کتاب بحث عصبیت قبیلهای است که در مناظره ابنعباس با خلیفه دوم نمایان است.
وی تصریح کرد: اما نقطه تأملبرانگیز اینجاست که آیا عاشورا در هویت سیاسی خود میتواند الگوی عمل سیاسی باشد و آیا سیره سیاسی امام حسین در همه مراحل حرکت قابلیت تکرار دارد؟ این همان جایی است که مسئله تعمیمپذیری یا استثنا بودن عاشورا رخ مینماید و داوری درباره آن آسان نیست.
